Cross Docking – Nhân tố giúp giảm chi phí trong hoạt động kho hàng và Chuỗi cung ứng

02/03/2022

Theo báo cáo về Chỉ số logistics thị trường mới nổi 2021, chi phí logistics của Việt Nam chiếm khoảng hơn 20% GDP. Trong khi đó, mức chi phí logistics trung bình trên thế giới, chỉ khoảng 11% GDP. Con số chênh lệch gần như gấp đôi nhưng chất lượng dịch vụ thì lại không cao. Trong truyền thống, logistics trong một chuỗi cung ứng sẽ bao gồm các hoạt động thông quan, vận chuyển hàng hóa đến nhà kho, lưu kho, sản xuất lắp ráp và vận chuyển đến cửa hàng bán lẻ hoặc người tiêu dùng cuối cùng. Để giảm chi phí thì đây là lúc cần đến Cross Docking – nhân tố quan trọng giúp các dịch vụ trong logistics sinh lời và mang lại giá trị cao, đặc biệt là trong hoạt động kho hàng.

Khái niệm về Cross Docking và cách thức hoạt động

Cross Docking là một kĩ thuật logistics nhằm loại bỏ chức năng lưu trữ và thu gom đơn hàng của một kho hàng, hàng hóa sẽ được chuyển trực tiếp đến nhà sản xuất hoặc nhà cung ứng đến nơi tiêu thụ và hầu hết không trung chuyển qua kho bãi.

Trong mô hình truyền thống, các kho duy trì lượng hàng cho đến khi có đơn hàng của khách, sau đó các sản phẩm được chọn, đóng gói và chuyển đi. Khi các đơn hàng bổ sung đến kho, chúng được lưu trữ cho đến khi khách hàng được xác định.

Trong mô hình Cross Docking, khách hàng được biết trước về sản phẩm đến kho và sản phẩm này không có nhu cầu để lưu trữ. Vì vậy, nét đặc trưng của Cross Docking là thời gian hàng hóa chuyển đến kho và địa điểm xuất hàng được biết trước.

Kỹ thuật Cross Docking đòi hỏi sự nhịp nhàng và hài hòa giữa hoạt động nhận hàng – giao hàng. Các lô hàng trong Cross Docking thông thường chỉ mất khoảng một ngày và đôi khi chưa tới 1 giờ. Nhờ vậy nó giúp giảm đáng kể khoản chi phí phân phối trong hoạt động logistics cũng như gia tăng hiệu quả khai thác hoặc nhận hàng hóa lưu trữ rồi ngay lập tức xếp lên xe tải để chở đến nơi quy định.

Phân loại Cross Docking

Căn cứ vào nhiều tiêu chí khác nhau, Cross Docking được chia thành 5 loại, bao gồm:

1. Cross Docking cơ hội (Opportunistic Cross Docking): Có thể sử dụng ở bất kì kho hàng nào. Chuyển một sản phẩm trực tiếp từ khu vực nhận hàng đến khu vực chuyển hàng nhằm đáp ứng một nhu cầu biết trước. Ví dụ như một đơn đặt hàng của khách hàng.

2. Cross Docking bán lẻ (Retail Cross Docking): Quá trình này liên quan đến việc tiếp nhận các sản phẩm từ nhiều nhà cung cấp. Và phân loại chúng vào các xe tải đầu ra cho một số cửa hàng bán lẻ.

3. Cross Docking vận tải (Transportation Cross Docking): Hoạt động này kết hợp các lô hàng từ một số nhà vận tải khác nhau ở dạng LTL. Hoặc theo gói nhỏ nhằm lợi thế kinh tế về quy mô (Economies of scale).

4. Cross Docking nhà phân phối (Distributor Cross Docking): Thu gom các sản phẩm đầu vào từ các nhà cung cấp khác nhau vào một pallet sản phẩm hỗn hợp. Pallet này sẽ được giao cho khách hàng ngay khi thành phần cuối cùng được nhận.

Ví dụ, các bộ phận máy tính của các nhà phân phối có thể tìm nguồn linh kiện từ các nhà cung cấp khác nhau. Và kết hợp chúng thành một lô hàng duy nhất cho khách hàng.

5. Cross Docking sản xuất (Manufacturing Cross Docking): Hỗ trợ và thu gom các nguồn cung đầu vào để hỗ trợ Just-in-time trong sản xuất.

Ví dụ, một nhà sản xuất có thể thuê một nhà kho gần nhà máy của họ. Và họ sử dụng nó để chuẩn bị cho việc lắp ráp hay thu gom các thành phần cần thiết của từng bộ phận lại với nhau. Bởi vì nhu cầu của từng bộ phận được biết trước. Dựa trên đầu ra của một hệ thống MRP (hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất). Nên không cần phải duy trì một lượng hàng tồn kho nhất định.

Các sản phẩm phù hợp với mô hình Cross Docking

Sử dụng Cross Docking có hiệu quả khi sản phẩm được phân phối với khối lượng nhỏ nhưng có nhiều loại khác nhau. Trong thiết bị đầu cuối Cross Dock, các lô nhỏ có thể được hợp nhất thành một lô lớn và được gửi đến một người nhận. Phương pháp này cũng được sử dụng khi hàng hóa từ một số nhà cung cấp phải được chuyển đến những người nhận khác nhau. Điều này cho phép tăng thời gian bằng cách xử lý một số lượng lớn đơn đặt hàng, đặc biệt có liên quan trong mùa bán hàng cao điểm.

Do các tính năng của nó, Cross Docking cho phép tổ chức các quy trình logistics một cách hiệu quả nhất có thể trong việc xử lý các loại hàng hóa như vậy:

Các mặt hàng thực phẩm dễ hỏng (thịt, sữa, rau, trái cây) đòi hỏi việc vận chuyển ngay lập tức.
Các đơn đặt hàng được lắp ráp và đóng gói để giao hàng nhanh chóng
Mặt hàng chất lượng cao mà không cần phải kiểm tra chất lượng trong quá trình nhận hàng.
Các loại sản phẩm bán lẻ chủ chủ lực với một nhu cầu ổn định và biến động thấp hoặc các sản phẩm với một ngày bán cố định.

Vai trò của Cross Docking trong hoạt động Kho hàng và Chuỗi cung ứng

Cross Docking đơn giản hóa quy trình logistics và cho phép theo dõi hiệu quả tại bất kỳ mắt xích nào của chuỗi cung ứng, đồng thời nó cũng giúp loại bỏ đáng kể chi phí lưu kho. Một nhà kho Cross Docking được thiết kế để xử lý các luồng hàng hóa đến và đi một cách hiệu quả nhất có thể và có một số lượng lớn các cửa thông qua. Bộ phận nhận hàng được bố trí sao cho dễ dàng vận chuyển hàng hóa từ khu vực tiếp nhận đến khu vực xuất để giao hàng cho khách hàng cuối. Nó cũng giúp loại bỏ chi phí cho các dịch vụ và kho bãi không cần thiết.

Bởi vì các sản phẩm không lưu trữ trong nhà kho, các rủi ro liên quan đến việc bảo quản, chẳng hạn như hư hỏng hoặc mất mát cũng sẽ được giảm thiểu. Ngoài ra, hàng hóa được chuyển đến khách hàng rất nhanh nên cũng sẽ làm giảm nguy cơ hư hỏng trong quá trình giao hàng của chúng, doanh nghiệp sẽ chịu ít rủi ro và tổn thất hơn trong việc vận chuyển hàng hóa.

Thông thường trong trị giá sản phẩm sẽ phải bao gồm cả chi phí vận chuyển và bảo quản. Vì vậy, khi hàng hóa được giao hàng nhanh hơn và không cần lưu trữ trong kho để bảo quản lâu dài thì giá trị sản phẩm cuối cùng cũng sẽ giảm xuống. Điều này giúp tăng chất lượng dịch vụ và tạo thành một lợi thế cạnh tranh quan trọng.

Cross Docking cho phép tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm thời giao hàng và làm việc với các luồng hàng hóa lớn với sự tham gia của rất ít nhân lực. Dịch vụ này sẽ cần thiết cho các doanh nghiệp không có nhà kho. Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là nếu một doanh nghiệp không có đội xe vận tải mạnh của mình thì doanh nghiệp đó không thể tự tổ chức nên quy trình Cross Docking. Trong trường hợp đó, các doanh nghiệp sẽ cần dịch vụ này từ một nhà cung cấp 3PLs.

*Nguồn: Tổng hợp